Wdrożenie podstawowych zasad bezpieczeństwa i higieny pracy nie wystarczy dziś, by zapewnić pracownikom optymalne warunki, zapobiec wypadkom przy pracy oraz zachować ciągłość i wysoką wydajność działania w obrębie całej organizacji. Z perspektywy większych przedsiębiorstw zdecydowanie najkorzystniejszym rozwiązaniem dającym wymierne rezultaty długoterminowe jest zastosowanie podejścia systemowego i wdrożenie standardu OHSAS 18001 lub najnowszej normy ISO 45001, która zastąpiła wymogi OHSAS. Jak przygotować się do przejścia ze standardu OHSAS 18001 na ISO 45001?
Podstawowe wymagania i założenia OHSAS 18001
Norma BS OHSAS 18001:2007 oraz zgodna z nią polska norma PN-N-18001 stanowiły przez wiele lat podstawowy wyznacznik dla systemów zarządzania bezpieczeństwem i higieną pracy. Jego wdrożenie oraz skuteczne stosowanie w obrębie różnych obszarów działania przedsiębiorstw miało za zadanie przynieść znaczące obniżenie ryzyka zawodowego poprzez skuteczne analizowanie zagrożeń, identyfikowanie ryzyka, wykorzystywanie szans oraz wdrażanie działań obniżających negatywne skutki wystąpienia zagrożenia.
System zarządzania BHP oparty o OHSAS 18001 zakłada skupienie się na ocenie ryzyka zawodowego, budowaniu świadomości i odpowiedzialności wśród pracowników oraz kierownictwa, analizowaniu poszczególnych obszarów działania przedsiębiorstwa i ich doskonaleniu w celu eliminacji ryzyka, a także czerpaniu korzyści poprzez ograniczenie przestojów i przerw w produkcji. Wdrożenie systemu opartego o OHSAS 18001 pozwalało, w poprzednich latach, na znaczącą poprawę wizerunku przedsiębiorstwa na rynku i na tle konkurencji, budowanie zaufania wśród klientów i kontrahentów, a także zdobywanie uznania wśród przeszłych, obecnych i potencjalnych przyszłych pracowników.
Czym różni się OHSAS 18001 od normy ISO 45001?
Podstawowe różnice pomiędzy standardami OHSAS 18001 i ISO 45001 wskazują też na wiele powodów, dla których ostatecznie zdecydowano się opracować normę międzynarodową ISO i zastąpić nią dotychczas obowiązujące standardy krajowe i europejskie. W pierwszej kolejności należy zaznaczyć, że ISO 45001 podąża za nową strukturą stosowaną we wszystkich normach Międzynarodowej Organizacji Normalizacyjnej i może być dzięki temu łatwo zintegrowana z innymi systemami zarządzania opracowywanymi na podstawie norm ISO.
Ważną zmianą wdrożoną przez ISO 45001 jest orientacja na procesy – w przeciwieństwie do OHSAS 18001, która koncentrowała się na opracowaniu i podążaniu za określonymi procedurami w kwestiach BHP, ISO przekierowuje uwagę na konkretne procesy i wdrażanie zmian eliminujących ryzyko zagrożeń dla bezpieczeństwa i higieny pracy. Podejście procesowe daje znacznie większą elastyczność w zakresie wprowadzania nowych działań w organizacji, a jednocześnie zwiększa wewnętrzną świadomość wśród wszystkich pracowników. ISO 45001, zgodnie z nową strukturą, wprowadza także silne skupienie na kontekście organizacji i zakłada znacznie lepsze zrozumienie otoczenia organizacji w celu dopracowania systemu BHP.
Kluczową i największą różnicą pomiędzy OHSAS 18001 i ISO 45001 jest bez wątpienia obowiązkowa analiza ryzyka i szans. Organizacja powinna znać swoje obszary kluczowe, analizować działania pod kątem ryzyka i szans, a następnie opracowywać swoją politykę bezpieczeństwa w oparciu o analizę ryzyka i filozofię zrównoważonego rozwoju.
Dlaczego wdrożenie ISO 45001 jest konieczne?
ISO 45001 obowiązuje jako oficjalny międzynarodowy standard bezpieczeństwa i higieny pracy od marca 2018 roku. W każdym przypadku wprowadzania nowych norm ISO zastępujących inne normy krajowe i międzynarodowe, dla przedsiębiorców stosujących się do poprzednich norm obowiązuje trzyletni okres przejścia na nowe wymagania. Wszystkie firmy i organizacje, które posiadały certyfikat zgodności z OHSAS 18001, aby móc w dalszym ciągu posługiwać się certyfikatem i potwierdzać formalnie swoje zaangażowanie w bezpieczeństwo i higienę pracy powinny dostosować swoje systemy zarządzania BHP do nowych wymogów i przejść ponowną certyfikację zgodnie z wytycznymi ISO 45001: 2018.
Standardy BHP wprowadzone przez OHSAS 18001 obowiązują wyłącznie do daty 3 lat od momentu wprowadzenia ISO 45001, tj. do 11 marca 2021 roku. Do tego czasu wszystkie firmy, które chcą przejść z OHSAS na ISO muszą przejść ponowną certyfikację – po upływie wskazanej daty OHSAS 18001 traci ważność, a jedynym standardem uznawanym międzynarodowo będzie ISO 45001.
