Badania prenatalne wykonywane przez kobiety spodziewające się dziecka to pierwszy i jedyny na tym etapie sposób na sprawdzenie stanu zdrowia i postępów w rozwoju dziecka. Już samo USG wykonywane podczas rutynowej wizyty w gabinecie ginekologa jest traktowane jako badanie prenatalne, jednak jest to jedynie jedna z wielu metod stosowanych w specjalistycznych klinikach ginekologii i położnictwa. Jakie badania prenatalne wykonuje się u kobiet w ciąży najczęściej i o których warto wiedzieć więcej?
Podstawowe badania prenatalne i konieczność ich wykonywania
Standardowa diagnostyka prenatalna ma za zadanie ocenić stan płodu w różnych okresach rozwoju i sprawdzić, czy wszystko przebiega w trakcie ciąży prawidłowo. Już w trakcie pierwszych badań prenatalnych ginekolog jest w stanie wcześnie rozpoznać pewne choroby genetyczne i problemy rozwojowe, umożliwiając podjęcie odpowiednich działań lub przygotowując rodziców na niezbędne leczenie po narodzinach malucha. Badania prenatalne powinny być wykonywane u wszystkich kobiet w ciąży, choć oczywiście jeśli nie występują przesłanki do podejrzewania jakichkolwiek zaburzeń, ze znacznej części z nich można zrezygnować.
Standardowo badania prenatalne dzieli się na nieinwazyjne oraz inwazyjne, przy czym preferowaną metodą diagnostyki płodu są oczywiście te pierwsze, nie ingerujące w stan płodu. Nieinwazyjnie wykonuje się standardowo badania USG, badania biochemiczne, oraz badania komórek płodowych krążących w krwiobiegu matki.
Popularne badania prenatalne
Wspomniane wyżej przykłady nieinwazyjnych badań prenatalnych są wykonywane przesiewowo u większości kobiet w ciąży i to one najczęściej dają podstawy do przeprowadzenia dalszych, inwazyjnych badań prenatalnych, jeśli zajdzie taka konieczność. Najprostszym z powyższych jest oczywiście USG, które w zależności od trymestru koncentruje się na różnych aspektach płodu i pozwala określić między innymi wiek ciążowy, żywotność płodu oraz patologię trofoblastu. Badanie USG, którego głównym celem jest poszukiwanie nieprawidłowości anatomicznych wynikających z zaburzeń chromosomowych często nazywa się także USG genetycznym. Badanie ultrasonograficzne wykonane między 16 a 18 tygodniem ciąży pozwala wykryć większość wad ośrodkowego układu nerwowego oraz zaburzeń w liczbie chromosomów, a wykonane w trzecim trymestrze umożliwia ocenę wielkości i położenia płodu, co ma znaczenie dla przebiegu porodu.
Drugą grupą wykonywanych standardowo badań prenatalnych są tzw. badania biochemiczne, czyli badania z surowicy krwi matki. Badania tego typu pozwalają na ocenę ryzyka wystąpienia u dziecka nieprawidłowości na poziomie chromosomów. Wśród najczęściej mierzonych markerów podczas tego rodzaju badań prenatalnych należy wyróżnić osoczowe białko ciążowe (PAPP-A), alfa fetoproteina (AFP), wolną gonadotropinę kosmówkową – podjednostka beta (wolne B-hCG), oraz wolny estriol.
Odrębną grupą badań prenatalnych dla kobiet w ciąży są badania inwazyjne, stosowane wyłącznie w sytuacjach wskazujących na wysokie ryzyko wystąpienia wad płodu. Badania tego typu będą ingerowały w łożysko, co samo w sobie może generować ryzyko powikłań, dlatego też większość kobiet nie jest nawet świadoma istnienia tego typu diagnostyki.
Badania prenatalne – ważny wskaźnik zdrowej ciąży
Każda kobieta oczekująca wydania na świat swojego dziecka chce mieć pewność, że maluch będzie zdrowy, bezpieczny i urodzi się we właściwym czasie. Badania prenatalne umożliwiają nie tylko dość precyzyjne wyliczenie terminu porodu, ale przede wszystkim skuteczną kontrolę nad rozwojem płodu i obserwację zmian, jakie zachodzą w ciele rozwijającego się dziecka. Pamiętając o wykonywaniu badań prenatalnych z częstotliwością zalecaną przez ginekologa, kobieta może mieć pewność, że jej ciąża jest w pełni rozumiana, monitorowana i doprowadzona do końca w najlepszej możliwej formie.
