Bardzo popularnym tematem w debacie publicznej jest ochrona środowiska. Jednakże nie tylko z doniesień medialnych możemy dowiedzieć się o jej założeniach oraz jak możemy je wdrożyć w życie codzienne. Ekologia stanowi również ważny aspekt dla działalności różnego rodzaju organizacji i firm. W tym zakresie możemy spotkać się z dedykowanymi regulacjami szczebla państwowego oraz międzynarodowego. Innym sposobem unormowania sytuacji tego typu jest system zarządzania środowiskowego ISO 14001.
Czym jest ISO 14001?
Właściwe funkcjonowanie organizacji wspomaga Międzynarodowa Organizacja Normalizacyjna. Dzięki wprowadzanym normom reguluje nie tylko prowadzoną działalność, ale także zapewnia usprawnienie i jednolite standardy jakości. Przykładem może być ISO 14001, gdzie zostały zawarte normy dotyczące zarządzania środowiskowego. System ten ma za zadanie przedstawienie wachlarza narzędzi, które mogą posłużyć organizacjom do skutecznego wprowadzania rozwiązań w zgodzie z wyznaczonymi celami środowiskowymi i ekonomicznymi. Zrównoważony rozwój jest bowiem dedykowany bez względu na charakter działalności, wielkość danej struktury lub szerokość geograficzną.
Każda organizacja może zacząć wdrażać skuteczne systemy zarządzania środowiskiem. Norma wyznacza w tym zakresie powody, którymi mogą się kierować dane przedsiębiorstwa m.in.:
- pragną wprowadzić, utrzymać lub udoskonalić system zarządzania środowiskowego;
- chcą zyskać pewność co do prowadzonych działań, w oparciu o politykę środowiskową.
W tym celu niekiedy dążą do uzyskania specjalnych certyfikatów, poświadczających zgodność wyznaczanych celów, misji ze sprawnym systemem zarządzania. Mogą tego od nich wymagać lub oczekiwać Klienci, kontrahenci oraz opinia publiczna. Dzięki stosowaniu się do normy ISO 14001 wdrożenie oraz utrzymanie systemu stanie się niezwykle proste, przynosząc przy tym szereg korzyści.
Zakres zadań normy ISO 14001
Norma ISO 14001 jako swój cel wyznacza dostarczanie odpowiednich narzędzi, sposobów na ich efektywne wykorzystywanie (zarządzanie) oraz weryfikację prowadzonych działań. Wszystko w ramach zrównoważonego rozwoju, wpływającego na ochronę środowiska. Jest to częścią prawidłowego prowadzenia organizacji, która chce podążać daną ścieżką. Uwzględnia ona w swojej misji aspekty ekonomiczno-społeczne, świadczące o jej świadomości zagrożeń wynikających m.in. z zanieczyszczeń.
Strona formalna obowiązywania normy ISO 14001 w organizacji
Norma ISO narzuca danemu przedsiębiorstwu szereg zobowiązań formalnych. Przed wdrożeniem jej do danej organizacji należy przejść szereg etapów, pozwalając tym samym dostosować aktualną sytuację zgodnie z wymogami związanymi z normą. Wszystko zaczyna się od wstępnego przeglądu środowiskowego na zasadzie audytu wewnętrznego. Umożliwia to wyznaczenie kluczowych kwestii jak chociażby aspekty prawne czy też wpływ procesów produkcyjnych na środowisko. Kolejne jest opublikowanie polityki środowiskowej. Głównymi cechami są m.in:
- zgodność z polityką firmy np. co do jakości,
- realizacja celów i zadań środowiskowych,
- zobowiązująca się do ciągłego udoskonalania na rzecz środowiska naturalnego.
Działanie to musi mieć jednak oparcie w pracy całego zespołu. Każdy z działów musi zostać uświadomiony z założonymi celami oraz misją. Wiedza jest niezbędna jest dla pracowników, aby mogli oni stosować się do wyznaczonych zasad, a także usprawniać swoją pracę, nie wpływając negatywnie na środowisko. W tej kwestii ważna jest komunikacja oraz niezbędne szkolenia.
Wprowadzony zgodnie z normą system zarządzania środowiskowego ISO 14001, musi zostać poparty odpowiednią dokumentacją. Jest to niezbędny wymóg formalny, który ma wyznaczyć sposób funkcjonowania organizacji. Obszerność nie jest z góry narzucona. Standard pozostawia w tej mierze sporą swobodę. Zazwyczaj wpływającymi aspektami jest:
- wielkość organizacji,
- charakter działalności,
- sposób oddziaływania na środowisko,
- zakres kompetencji pracowników,
- stosowane metody zarządzania do tej pory w organizacji.
Finalnie sporządzona dokumentacji musi jednak zawierać niezbędne załączniki, których treść najczęściej zostanie opracowana w trakcie trwającego audytu. Należą do nich:
- polityka środowiskowa,
- cele i zadania środowiskowe,
- zakres odpowiedzialności i uprawnień,
- programy zarządzania środowiskowego,
- wdrożone procedury monitorowania i badania,
- udokumentowane przeprowadzone audyty, szkolenia.
Każdy z zebranych dokumentów stanowi potwierdzenie realizowania systemowego zarządzania środowiskiem oraz wspomaga codzienne funkcjonowanie. Są to bowiem wszystkie kluczowe kwestie w odniesieniu do prowadzonych w firmie procesów, zgodnych z misją i celami.
